De wijze waarop je (non-)verbaal communiceert heeft invloed op de interactie met je omgeving. Andersom geldt hetzelfde. De communicatiestijlen van Bolton & Bolton maken op zeer eenvoudige wijze duidelijk wat je voorkeursstijl is en met welke andere stijlen het prettig samenwerken is. Het model laat ook zien waar je met de betreffende stijl tegenaan kan lopen en hoe mensen zich gaan gedragen als ze onder druk komen te staan.
De dimensies
Bolton & Bolton (B&B) kent vier communicatiestijlen (of: sociale stijlen) die worden getypeerd aan de hand van twee dimensies;
1. Assertiviteit
Dat is de mate waarin je in situaties sturing geeft en invloed uitoefent; ben je initiatiefrijk, ruimte nemend en leidend of juist meer afwachtend, ruimte gevend en volgend?
2. Uitend
Dit gaat over de mate waarin emoties inhoud of uit en de mate van taakgerichtheid of mensgerichtheid. Ben je meer in contact met anderen of laat je minder makkelijk zien wat er in je omgaat?
De vier communicatiestijlen
De vier stijlen van Bolton & Bolton gaan specifiek over waarneembaar gedrag. Uiteraard wordt dit bepaald door je persoonlijkheid en de context waarin je je bevindt. We lichten ze hieronder kort toe.
Analytische stijl
De mensen die deze stijl als voorkeursstijl hebben zijn vaak beheerst, zorgvuldig, feitelijk en wikkend & wegend. Mensen met een analytische stijl (ook beschouwende stijl genoemd) willen het goed doen op basis van analyse en zo het liefst fouten vermijden. Het nemen van risico’s vinden ze lastig. Anderen hebben last van het dichttimmeren van de risico’s en het steeds benoemen van de voetangels en klemmen. Analisten zijn moeilijk te peilen door anderen, je weet nooit wat ze er écht van vinden als je er niet stevig naar vraagt.
Sturende stijl
Mensen met een sturende stijl (ook directieve stijl genoemd) zijn vaak kort, bondig en zakelijk in hun communicatie. Ze zijn, pragmatisch en vaak gericht op resultaat. Ze hebben vaak een directieve en stellige manier van praten en daardoor komen directieven op de meesten zelfverzekerd over. Anderen ervaren directieven soms als ‘bazig’ of ‘dwingend’, ja zelfs autoritair.
Expressieve stijl
Veel mensen met een expressieve stijl zijn energiek, competitief en kunnen makkelijk praten. Je kunt niet om ze heen, zijn spontaan, enthousiast en nemen anderen graag mee op sleeptouw. Het gebruik van metaforen is hen niet vreemd. Anderen ervaren de expressieven soms als druk, overheersend, slordig of onzorgvuldig.
Aimabele stijl
Veel mensen met een aimabele stijl (ook coöperatieve stijl genoemd) zijn in hun communicatie vriendelijk, aardig en vaak bescheiden. Voor hen staat de relatie centraal. Het gaat hen om het contact maken en het behouden van een goede sfeer. Coöperatieven zijn vaak de thermometers van de sfeer in teams, ze worden ervaren als prettige mensen in de omgang. Anderen hebben soms wel eens last van hun besluiteloosheid en ‘softe’ aanpak.
Naast het vaststellen van de voorkeursstijlen (en eventueel substijlen) biedt B&B ook handreikingen hoe je de verschillende stijlen in hun kracht kunt zetten. Deze zogeheten ‘stijlwendbaarheid’ biedt openingen om de samenwerking met de ander(en) te optimaliseren. Ook ondersteunt B&B het formeren van geschikte teams, waarbij steeds gekeken wordt welke mix van communicatiestijlen in een bepaalde context gewenst is.
Het model van B&B helpt je op een zeer laagdrempelige een eigen beeld te vormen van je voorkeursgedrag, maar het geeft ook anderen de gelegenheid jou feedback te geven op hetgeen zij aan gedrag bij jou zien. Daarmee is het model van B&B – toegankelijker dan vele andere bekende kleurentesten – een opstap om waardevolle gesprekken te voeren over het verbeteren van de interactie met elkaar.